خبرگزاری صدای افغان(آوا)_مشهد مقدس: گفتمان هفتگی تبیین با موضوع تربیت از سوی مرکز فعالیت های فرهنگی اجتماعی تبیان در مشهد مقدس با حضور آگاهان مسائل اجتماعی برگزار گردید.

در این گفتمان گل‌محمد رحیمی،آگاه مسائل اجتماعی و دانشجوی رشته مدیریت و بازرگانی دانشگاه بین‌المللی امام رضا علیه‌السلام، تعلیم را به معنای آموزش و انتقال اطلاعات، و تربیت را به مفهوم رشد، بالا بردن و شکوفاسازی استعدادهای انسانی تعریف کرد و افزود: تربیت فرآیندی هدفمند برای ارتقاء فکری و شخصیتی انسان است.

وی در ادامه گفت: از دیدگاه شهید مطهری، تعلیم یعنی پرورش نیروی فکری، استقلال دادن به اندیشه متعلم و زنده کردن قوه ابتکار او، در حالی که تربیت به‌معنای رشد دادن فضایل و شکوفایی استعدادهای دینی، علمی، عملی، اخلاقی، وجدانی و حقیقت‌جویی است.

او با تأکید بر اینکه انسان برای بروز استعدادهای خود نیاز به مربی دارد، خاطرنشان کرد: مربی دلسوز همچون یک باغبان است و نقش آب، باد و آفتاب را در رشد شخصیت انسان ایفا می‌کند. چون تربیت جزو جدانشدنی تعلیم است، همواره این دو واژه در کنار هم به کار می‌روند و اگر انسانی تعلیم داشته باشد اما از تربیت بی‌بهره باشد، فایده‌ای نخواهد داشت.

وی در ادامه به مؤلفه‌های تربیت اشاره کرد و گفت: تربیت دارای ابعاد گوناگونی چون تربیت جسمانی، دینی، جنسی، اجتماعی، ذهنی و فکری است. شرایط فرهنگی، روابط اجتماعی، سنت‌ها، آداب، رسوم محلی و گروه دوستان و اقوام از عوامل مهم تأثیرگذار بر تربیت هستند.

رحیمی هشدار داد: جامعه‌ای که از تربیت سالم بی‌بهره باشد، به عقب‌ماندگی فکری، علمی، عقلی، فقر فرهنگی، ناامنی روحی و جسمی، و وابستگی به مواد مخدر و فضای مجازی دچار خواهد شد. به گفته وی، حفظ مال، آبرو و حقوق انسانی نیز به تربیت وابسته است و نبود تربیت، منجر به تجاوز به مال، ناموس و حرمت انسان‌ها می‌شود.

رحیمی نقش خانواده را در تربیت بسیار کلیدی دانست و اظهار داشت: خانواده نخستین محیطی است که کودک در آن پرورش می‌یابد. عشق و محبت در رفتار والدین موجب شکوفایی کودک می‌شود و عملکرد خانواده، گفتار و رفتار کودک را شکل می‌دهد.

وی با اشاره به اینکه پرخاشگری، بی‌مسئولیتی و بدعهدی می‌تواند ریشه در نوع تربیت خانوادگی داشته باشد، افزود:خانواده موفق از بدو تولد کودک، به رشد و ترقی او می‌اندیشد و رشد اجتماعی و شناختی کودک از خانواده آغاز می‌شود.

او در ادامه به عوامل خطر در تربیت کودک اشاره کرد و گفت: مصرف مواد مخدر، خشونت، جنگ و دعواهای خانوادگی از جمله خطراتی هستند که می‌توانند مسیر رشد کودک را منحرف کنند.

رحیمی تأکید کرد: پدر و مادر بزرگ‌ترین الگوی فرزندان‌اند و نباید تنها به نصیحت بسنده کنند بلکه باید با رفتار نیک خود الگو باشند». وی در پایان یادآور شد: «در بیانات معصومین(ع)، تربیت توسط زنان به‌عنوان جهاد معرفی شده و تقویت ایمان مادران تأثیر مستقیمی بر رشد و آینده فرزندان دارد.

در بخش دیگر این گفتمان سید حسین ابراهیمی، آگاه مسائل اجتماعی و دانشجوی رشته مدیریت و بازرگانی دانشگاه بین‌المللی امام رضا (علیه السلام)، به اهمیت تعلیم و تربیت در جامعه امروز پرداخت:مراکز آموزش عالی و دانشگاه‌ها نقشی کلیدی و فعال در تعلیم و تربیت ایفا می‌کنند. این نهادها با ارائه آموزش مناسب، زمینه را برای تحول فردی و ایجاد نظم و انضباط اجتماعی فراهم می‌سازند. از این رو، ضروری است که دانشگاه‌ها به تأثیر عمیق خود بر جوانان توجه نموده و از این ظرفیت به نحو احسن بهره ببرند. در واقع، نقش مراکز آموزشی در تربیت نسل آینده به مراتب فراتر از خانواده‌هاست و این مسئولیت خطیر نیازمند توجهی ویژه است. چنان که پیامبر بزرگوار اسلام (ص) فرمودند: «آموختن علم بر هر مرد و زن مسلمان فرض است.

وی در ادامه افزود: علمای دینی نیز در تقویت مبانی تربیتی جامعه نقشی بسزا دارند. آنان می‌توانند با ارائه الگویی رفتاری شایسته و آموزش ارزش‌های اخلاقی، تأثیری ماندگار بر جای گذارند.

ابراهیمی در خصوص برنامه‌هایی که برای تقویت تربیت جوانان لازم است، اظهار داشت: برگزاری کلاس‌های تربیتی که به آموزش مسائل اخلاقی و تربیتی به جوانان و خانواده‌ها بپردازد؛ آموزش مهارت‌های زندگی از طریق برگزاری کارگاه‌هایی با هدف تقویت مهارت‌های ارتباطی و اجتماعی؛ و نشر کتاب و مقالات که از وظایف مهم علمای دینی است و با ترویج علم و دانش، با تأکید بر اصول دینی و تربیتی، زمینه را برای تربیتی صحیح و اصولی فراهم می‌کنند. همان‌طور که پیامبر گرامی (ص) فرمودند: «من تنها برای به کمال رساندن مکارم اخلاقی مبعوث شده‌ام.

وی در خصوص زمان آغاز تربیت فرزندان، با اشاره به دیدگاه‌های مختلف، گفت: از منظر دین اسلام، تربیت فرزند از زمان ازدواج پدر و مادر آغاز می‌شود. فرزندآوری و تربیت صحیح فرزندان از دستورات مؤکد دین مبین اسلام است و خانواده، به عنوان کوچک‌ترین واحد اجتماعی، زیربنا و اساس شکل‌گیری جامعه‌ای بزرگ‌تر و متمدن‌تر است. تربیت فرزند در تمامی جوامع از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و نخستین کانون شکل‌گیری شخصیت فرزند، خانواده است که در این میان، مادر نقشی بی‌بدیل ایفا می‌کند. دین اسلام تأکید دارد که والدین باید پیش از بارداری، نسبت به اعمال، رفتار و تغذیه خود حساس بوده و همواره از لقمه حلال تغذیه نمایند.

ابراهیمی در پایان، نیازهای تربیتی امروز جامعه اسلامی را این‌گونه برشمرد: تقویت ایمان و معنویت، به این معنا که مردم نیازمند افزایش ارتباط با خداوند و تقویت بنیان‌های ایمانی خود هستند؛ آموزش اخلاق و رفتارهای نیکو که جامعه را به سمت تربیت اخلاقی و رفتارهای پسندیده سوق می‌دهد؛ آشنایی با فرهنگ اصیل اسلامی که از طریق یادگیری و گسترش دانش اسلامی و ارزش‌های والای آن محقق می‌شود؛ توانمندسازی جوانان از طریق توجه به نیازهای آنان و آماده‌سازی ایشان برای مواجهه با چالش‌های پیش رو؛ و تقویت مهارت‌های اجتماعی و روانی که با آموزش مهارت‌های زندگی و بهبود روابط اجتماعی میسر خواهد شد.